Verhalen van vroeger

Deze week nam ik afscheid als kerkrentmeester. Er lag echter nog een aflevering van ‘verhalen van vroeger’ op de plank. Deze kon ik u niet onthouden. Bedankt voor uw steun de afgelopen 8 jaar! Dirk Kroon
Weet u wat het verband is tussen de kanselbijbel in de kerk van Kootwijkerbroek en de predikant van Kootwijk, die tevens boer in Kootwijkerbroek was en boerderij de Hazendonk waar Ab en Stien van Donselaar wonen? Het verleden kan ons dat leren: In onze kanselbijbel zit een handgeschreven bericht geplakt met als tekst:
Mejuffrouw Nennitjes van Essen, dochter van Franciscus van Essen, in zijn leven Godvruchtig Leerraar der Hervormde Gemeente J.C te Kootwijk, heeft mij, Gerrit Jan Smalbraak, Zijnde den 4den Opvolger van haren Zaligen Vader, in het Jaar 1811, in de maand Maart, Dezen Bijbel uit Liefde voor, en tot instandhouding van den Godsdienst in deze Gemeente, waarop Zij veel betrekking heeft, en waar aan Zij Zeer verbonden is, tot gebruik op den Predikstoel in de Kerk van Kootwijk gegeven.
Blijkbaar heeft een oud-predikant van onze gemeente Ds. G.J. Smalbraak deze Bijbel in 1811gekregen van de dochter van ds. Franciscus van Essen om als kanselbijbel te dienen voor onze gemeente. Daar zit natuurlijk een verhaal achter. Wie was die ds. Franciscus van Essen? Eigenlijk heette deze dominee helemaal geen Franciscus van Essen, maar gewoon Frans Joosten, de zoon van Joost Fransen. Deze was trouwens ouderling in Garderen. Hij was weer de zoon was van Frans Joosten. Hij woonde op wat toen boerderij het Hasengoet genoemd werd. ( In 1911 werd hiervoor een nieuwe boerderij de Hazendonk gebouwd. Nu wonen daar Ab en Stien van Donselaar – van Hierden.)
Het Hasengoet was op18 maart 1620 door de verre voorouders van Franciscus van Essen: Frans Aertsz & Geertgen Joesten gekocht van Adriaen van Suijlen van Nijfelt. Dit was inclusief ‘stukken land, een schaepschot en het recht van turfslaen ende plaggen’. Waarschijnlijk heeft hij in Harderwijk gestudeerd en omdat hij uit Essen kwam kreeg hij de deftige naam Franciscus van Essen. Op 04 november 1742 werd hij als kandidaat bevestigd en 30 juli 1744 donderdag voormiddag werd hij door ds. Wilh. Van der Gouw, van Garderen met Grietjen van Essen uit Barneveld (later Margaritha genoemd), in de echt verbonden. Grietjen was de kleindochter van burgemeester Arent Herbert Rouw van Harderwijk van wie enkele jaren later op 18 mei 1750 later een boerderij in Kootwijk erfde. Daar zullen ze wel gewoond hebben. Ze hebben het niet gemakkelijk gehad. Ze hebben één zoon en vijf dochters gekregen, die vaak al weer jong overleden. Hendricus, de oudste werd gedoopt op 01 augustus 1745 en overleed 2 weken later. Joanna, gedoopt op 31 juli1746 overleed na 7 maanden. Maria, geboren op 02 februari 1749 overleed toen ze 20 maanden was. Alabarta gedoopt op 28 februari 1751 werd wel ouder. Ze overleed toen ze 30 jaar oud was. En dan de genoemde Nennitjen, zij werd geboren op17 maart, 1754 ’s morgens rond 5 uur. (Als je vader dominee is, komt zelfs je geboortetijdstip in het doopboek te staan!) en tenslotte Margrijta, geboren op 13 augustus 1758 ‘Sagtermiddaeghs omtrent 4 uuren.’ Zij werd 32 jaar oud.
Als je tot je door laat dringen wat deze mensen allemaal meegemaakt hebben wordt je er stil van! Inmiddels erfde ds. van Essen het Hasengoet op 18 juni 1755 van zijn moeder Woutertje Rutgers, weduwe van Joost Fransen van Essen. Hij overleed op 20 mei 1797.
Zonder stamhouder en zonder kleinkinderen werd zijn Bijbel later dus door zijn dochter aan onze kerk gegeven. De Bijbel van de Hazendonk als boek van troost voor deze predikant en zijn vrouw en nu voor ons. Als u de Bijbel ziet liggen mag u best eens denken aan alle tranen, al het verdriet waar deze Bijbel getuige van was.